Czy Zabrze to powiat?

Zabrze, położone w samym sercu Śląska, to jeden z kluczowych ośrodków przemysłowych, technologicznych i medycznych w Polsce. Choć często pojawia się pytanie, czy Zabrze jest powiatem – odpowiedź nie jest jednoznaczna dla wszystkich. Formalnie Zabrze to miasto na prawach powiatu, co oznacza, że pełni funkcję zarówno gminy miejskiej, jak i powiatu jednocześnie.

Miasto na prawach powiatu – co to oznacza?

W polskim systemie administracyjnym miasto na prawach powiatu to jednostka samorządowa, która łączy w sobie zadania powiatu i gminy. W praktyce oznacza to, że:

• Urząd Miasta Zabrze pełni również funkcję starostwa powiatowego,

• prezydent miasta wykonuje kompetencje typowe dla starosty,

• rada miejska podejmuje uchwały w zakresie zadań zarówno gminnych, jak i powiatowych.

Zabrze nie należy do żadnego powiatu ziemskiego – jest powiatem grodzkim, samodzielnym i niezależnym administracyjnie.

Zabrze – gospodarcze i naukowe serce regionu

Zabrze wyróżnia się nie tylko statusem administracyjnym, ale przede wszystkim ogromnym potencjałem gospodarczym i naukowym. Miasto od lat jest uznawane za filar rozwoju przemysłowego i technologicznego regionu.

Na terenie Zabrza zlokalizowane są liczne instytucje naukowe i badawcze, w tym:

• Fundacja Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Zbigniewa Religi,

• Śląskie Centrum Chorób Serca,

• Śląski Park Technologii Medycznych Kardio-Med Silesia,

• Instytuty Polskiej Akademii Nauk (m.in. Chemicznej Przeróbki Węgla, Inżynierii Środowiska),

• Politechnika Śląska – Wydział Inżynierii Biomedycznej i Wydział Organizacji i Zarządzania,

• Śląski Uniwersytet Medyczny,

• Wyższa Szkoła Techniczna – Wydział Nauk Medycznych.

Zabrze stanowi także atrakcyjną przestrzeń dla inwestorów – oferując ponad 300 hektarów terenów inwestycyjnych zlokalizowanych w pobliżu autostrad A1 i A4 oraz Drogowej Trasy Średnicowej. Część tych terenów znajduje się w granicach Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, co dodatkowo zwiększa ich wartość inwestycyjną.

Atrakcyjność biznesowa potwierdzona rankingami

W 2019 roku Zabrze znalazło się na 9. miejscu ogólnopolskiego rankingu „Forbes’a” w kategorii najbardziej atrakcyjnych dla biznesu gmin o liczbie mieszkańców od 150 do 299 tysięcy. To potwierdzenie rosnącej pozycji miasta jako kluczowego gracza w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Lokalizacja i podział administracyjny

Zabrze położone jest w makroregionie Południowym, w województwie śląskim, w podregionie gliwickim. Należy do Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii (GZM), skupiającej 14 miast na prawach powiatu. Zajmuje powierzchnię 80,4 km² i graniczy z:

• miastami na prawach powiatu: Gliwicami, Bytomiem, Rudą Śląską,

• gminą wiejską Gierałtowice (powiat gliwicki),

• gminą wiejską Zbrosławice (powiat tarnogórski).

Jest jednym z miast kluczowych dla funkcjonowania całej aglomeracji śląskiej.

Kod TERYT i administracyjne potwierdzenie statusu

Zabrze posiada własny kod TERYT: 2478000 – przypisany mu przez Główny Urząd Statystyczny. Kod ten jednoznacznie klasyfikuje Zabrze jako miasto na prawach powiatu. Oznacza to, że w rejestrach statystycznych i urzędowych Zabrze funkcjonuje równorzędnie z powiatami ziemskimi, takimi jak np. powiat gliwicki czy tarnogórski.

Podsumowanie – czy Zabrze to powiat?

Tak, ale nie w klasycznym rozumieniu powiatu ziemskiego. Zabrze to miasto na prawach powiatu, czyli samodzielna jednostka administracyjna łącząca funkcje powiatu i gminy miejskiej. Nie podlega żadnemu starostwu, ma własną strukturę władzy i kompetencje, a jego mieszkańcy wszystkie sprawy urzędowe załatwiają w jednym urzędzie – Urzędzie Miasta Zabrze.

Taki status to nie tylko formalność – to realna przewaga, która pozwala na sprawniejsze zarządzanie, samodzielne planowanie budżetu i rozwój infrastruktury bez ograniczeń typowych dla miast wchodzących w skład powiatów ziemskich.

Zabrze to miasto nowoczesne, dynamiczne, innowacyjne – i co najważniejsze, samodzielne. Miasto, które nie tylko posiada prawa powiatu, ale każdego dnia wykorzystuje je z korzyścią dla swoich mieszkańców, przedsiębiorców i inwestorów.