Dieta Low FODMAP

Dieta Low FODMAP to podejście dietetyczne, które zyskuje coraz większą popularność ze względu na swoją skuteczność w łagodzeniu objawów związanych z zaburzeniami przewodu pokarmowego, takimi jak zespół jelita drażliwego (IBS). Termin „FODMAP” odnosi się do grupy węglowodanów o krótkim łańcuchu, które mogą być trudne do strawienia dla niektórych osób, co może prowadzić do dolegliwości jelitowych, wzdęć, bólu brzucha oraz innych nieprzyjemnych objawów. Celem diety Low FODMAP jest redukcja spożycia tych potencjalnie problematycznych węglowodanów, aby zmniejszyć podrażnienie jelit i złagodzić objawy związane z zaburzeniami przewodu pokarmowego.

Czym jest IBS?

Zespół jelita drażliwego (IBS) to przewlekłe zaburzenie przewodu pokarmowego, które objawia się bólami brzucha, wzdęciami, zaburzeniami rytmu wypróżnień oraz innymi dolegliwościami jelitowymi. Jest to jedno z najczęstszych zaburzeń przewodu pokarmowego, dotykające miliony ludzi na całym świecie, częściej kobiety niż mężczyzn. Przyczyny IBS nie są do końca poznane, ale zakładają się, że mogą być związane z czynnikami genetycznymi, dietą, stresem oraz zaburzeniami w funkcjonowaniu jelit. Chociaż IBS nie jest chorobą zagrażającą życiu, może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów, dlatego też skuteczne strategie leczenia, w tym dieta Low FODMAP, są ważne dla złagodzenia objawów i poprawy codziennej funkcji jelitowej.

Na czym polega dieta Low FODMAP?

Dieta Low FODMAP opiera się na ograniczeniu spożycia pewnych rodzajów węglowodanów fermentujących, które mogą prowadzić do dolegliwości jelitowych u osób z wrażliwym przewodem pokarmowym, w szczególności u osób cierpiących na zespół jelita drażliwego (IBS). Skrót „FODMAP” oznacza fermentable oligosaccharides, disaccharides, monosaccharides, and polyols, czyli grupę węglowodanów o krótkim łańcuchu, które mogą być słabo wchłaniane przez jelita lub fermentować w jelitach, powodując nadmierne gazy, wzdęcia, bóle brzucha oraz inne objawy związane z zaburzeniami przewodu pokarmowego.

Dieta Low FODMAP polega na eliminacji lub znacznym ograniczeniu spożycia produktów zawierających te problematyczne węglowodany przez pewien okres czasu, zazwyczaj od 2 do 6 tygodni. Następnie, stopniowo wprowadza się te produkty do diety, monitorując reakcję organizmu i dostosowując spożycie w zależności od tolerancji. Wskazane jest również unikanie jedzenia dużych porcji, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia objawów.

Podstawowym celem diety Low FODMAP jest zmniejszenie podrażnienia jelit poprzez ograniczenie spożycia potencjalnie problematycznych węglowodanów, co może przynieść ulgę osobom cierpiącym na IBS oraz inne zaburzenia przewodu pokarmowego. 

Rodzaje FODMAP i produkty, których należy unikać

• Oligosacharydy: Należą do nich fruktany i galakto-oligosacharydy (GOS). Produkty bogate w fruktany to m.in. pszenica, cebula, czosnek, a także niektóre owoce i warzywa, takie jak jabłka i gruszki. Galakto-oligosacharydy występują głównie w produktach zawierających laktozę, takich jak mleko, jogurt oraz niektóre rośliny strączkowe, np. fasola czy soczewica.
• Disacharydy: Do tego rodzaju FODMAP należy głównie laktoza, czyli cukier występujący w mleku i jego przetworach. Osoby z nietolerancją laktozy mogą doświadczać dolegliwości jelitowych po spożyciu mleka, sera, jogurtu oraz innych produktów mlecznych.
• Monosacharydy: Tutaj wyróżnia się fruktozę, czyli cukier owocowy. Produkty bogate w fruktozę to m.in. jabłka, gruszki, nektarynki, mango, miód, a także syropy kukurydziane i produkty słodzone syropem glukozowo-fruktozowym.
• Poliole: Są to cukry alkoholowe, takie jak sorbitol, mannitol, ksylitol czy erytrytol. Poliole występują naturalnie w niektórych owocach, takich jak śliwki, brzoskwinie czy awokado, oraz są stosowane jako substancje słodzące w wielu produktach spożywczych, w tym w gumach do żucia czy cukierkach bezcukrowych.

Unikanie tych produktów lub ich ograniczenie może pomóc w złagodzeniu objawów związanych z IBS oraz innymi zaburzeniami przewodu pokarmowego u osób wrażliwych na FODMAP. Jednakże warto zauważyć, że reakcje organizmu na różne rodzaje FODMAP mogą być różne, dlatego też dostosowanie diety powinno być indywidualne i najlepiej wykonywane pod nadzorem wykwalifikowanego dietetyka.